«بیانیه هیئت‌داوران جایزه چراغ سال 1404»

 

حالا دیگر یک دهه است که شب یلدا با شما و در کنار شما چراغی بر می‌افروزیم.

چراغ در نیمه شبی تاریک و از دل امید به آینده زاده شد و حالا در این روزها و شب‌ها که گاهی خسته‌تر و زخم خورده‌تر از سال‌های قبل هستیم بیش از هر زمانی به بودن این چراغ، خود را نیازمند و به آثارش امیدوار می‌بینیم.

سالی که گذشت کشور ما و جامعه و به تبع آن علم در ایران ما روزهای سختی را پشت سر گذاشت.

ما نه تنها روز به روز بیش‌تر در جهان اطلاعات گمراه کننده و دروغ راه پیمودیم و هر روز ناچار به سنجش سخن ناب از یاوه شدیم که سرزمینمان اسیر خشکسالی شد که بخشی از آن از دل انکار علم سر بر می‌آورد و افزون بر همه آن‌ها ایام سخت جنگ را از سر گذراندیم.

اما ما هنوز زنده‌ایم و اگرچه روزهای تلخی را از سر گذراندیم امیدمان به وعده یلدا است، که شب هرچقدر سیاه و تاریک باشد، باقی نخواهد بود و ایام غم با بیداری ما و روایت داستان‌های تاریخ و فرهنگ و جهان و گفتن از آینده و ساختن و در کنار هم بودن به سپیده صبح یلدا پیوند می خورد و کم کم نور بر تاریکی فائق می آید و اجر صبری که در این شب‌های یلدا داشته‌ایم را در بهار و قدم شکوفه های بهاری خواهیم دید.

ما چون دهه گذشته در بنیاد چراغ، امسال نیز در وسع و توان خود در افروختن و زنده نگه داشتن شعله علم در جامعه کوشییده‌ایم.

از یاران و ناظران بیدار علم در ایران مدد گرفتیم و از بین فراوان عزیزانی که در این ایام و در این سال‌ها در زنده نگاه داشتن چراغ علم در ایران خود سوخته و نور به ما ارزانی داشنند، به رسم احترام و در مبارزه با فراموشی و به امید آینده با نظر داوران و ناظران جایزه سه عزیز را انتخاب کردیم تا امسال با سپاس از ایشان به خود و دیگران یادآوری کنیم که ما را عهدی است که تا جایی که توان داریم برای توسعه علم در این سرزمین و مردمانش بکوشیم و در این راه کسانی که در این مسیر گام می‌نهند را فراموش نکرده و نمی ‌کنیم.

هیات داوران جایزه چراغ امسال جایزه دانشگر مروج علم سال را با افتخار به دکتر امیر محمد گمینی تقدیم می‌ند. مورخ علم شناخته شده و جوانی که در میان کارها و فعالیت‌های پژوهشی‌اش سعی در معرفی دانسته‌های خود به جامعه داشته است.

تاریخ علم دانشی است که چشم پوشیدن از آن ما را در مسیر آینده با بحران روبرو می کند و نه تنها ما را از تجربه گذشتگان محروم می کند که با بدفهمی و افراط و تفریط ممکن است ما را در مسیر تکرار خطاها و از دست دادن زمان‌های ارزشمندی بیاندازد که امروز فرصت و مجالی برای از دست دادن آن نداریم.

امیدواریم این سپاس، نه تنها تشکر اندکی از زحمات دکتر گمینی و تلاش های او برای عمومی کردن روایت های تاریخ علم باشد که دعوتی از مورخان علم به شمار آید که بیش از گذشته با بدنه جامعه در تماس باشند، با زبان ایشان با آن ‌ها سخن گویند و مانع فراموشی تاریخی ما باشند.

بنیاد چراغ امسال پس از بررسی نامزدهای متعدد و ضمن قدردانی از همه آن هایی که گامی برای علم در ایران برداشتند جایزه مروج سال خود را به دکتر عرفان خسروی، اهدا می کند.

عرفان خسروی، دیرین شناس جانوری، روزنامه‌نگار و مروج علمی است که در طول سال‌ها فعالیتش قشر وسیعی از مردم و به خصوص نوجوانان و جوانان را با تازه ترین دست آوردهای دنیای دیرینه شناسی آشنا کرده است، بر بسیاری از بدفهمی ها خط بطلان کشیده و از طیف وسیعی از بسترهای ارتباطی و رسانه ای برای آگاهی رسانی به مخاطبانش استفاده کرده است.

چراغ از او برای تلاش های طولانی و مداومش قدردانی می کند و سلامت تن و ثبات قدمش را به دعا می طلبد.

بنیاد چراغ امسال افتخار دارد در بخش یک عمر ترویج علم از شخصی تقدیر کند که نامش با علم مدرن و ترویج علم گره خورده است. انسانی دغدغه مند که اگر قصد داشته باشیم تنها فهرستی از فعالیت هایش را بنویسیم توماری بلند می طلبد.

دکتر رضا منصوری، کیهان شناس برجسته ایرانی و یکی از معدود کسانی است که در ایران تازه، نه تنها در حوزه علم تلاش بی وقفه ای برای نهاد سازی علم انجام داده است که ما را بارها و بارها از افراط و تفریط دور نگاه داشته است. او در بزنگاه های تاریخی در برابر شایعات و شبه علم قد علم کرده است و بارها و بارها با از خودگذشتگی سعی در زنده نگاه داشتن بنیادهای ترویجی و نشریات علمی نموده است.

او نه تنها در سیاست علم چهره کم نظیری در ایران معاصر است که دغدغه اش برای ایران و آینده ایران، زبان فارسی، ایستادنش در مقابل سو استفاده از علم و نقدهای صریحش از مسیرهای اشتباه و همین طور ثبت و گزارش‌های علمی اش درس نامه های متعددی برای علاقه مندان علم و جامعه در ایران است.

او نیازی به این سپاس ندارد اما جامعه ایران و اجتماع علم در ایران نیازمند قدردانی از افرادی است که تمام زندگی خود را برای علم می گذارند و کشور از حضور و فعالیتشان روح می گیرد و نسل های متعددی مستقیم و با واسطه از حضور و بودنشان الهام می گیرند و چرخه علم را به پیش می برند.

عمرشان دراز و سایه اشان مستدام.

اینک ماییم و یلدایی دیگر… ما که نشسته ایم به وعده کهن با روایت قصه های علم این سرزمین شب را از خود دور کنیم تا برآمدن سپیده صبح…اما این صبح نخواهد دمید اگر من و شما خود از جای خود بر نخیزیم گامی جلوتر نهاده و خود به ارابه رانان خورشید بدل شویم.

صبحمان نزدیک باد و یلدایتان مبارک